Demans, hızla yaşlanan dünya nüfusuyla birlikte giderek daha fazla gündeme gelen bir sağlık sorunu. Ülkemizde ve dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen bu durum, zaman içinde bireylerin düşünme, hatırlama ve günlük yaşam aktivitelerini yürütme yeteneğini olumsuz yönde etkileyebilmekte. Uzmanlar, demansın erken teşhisi için bazı belirtilere dikkat edilmesi gerektiğini vurguluyor. Peki, demansın erken evrelerinde hangi belirtiler gözlemleniyor? İşte, demansın olası 6 erken uyarı işareti.

1. Unutkanlık ve Hafıza Kaybı

Demansın en belirgin ve yaygın belirtilerinden biri hafıza kaybıdır. Özellikle, yakın geçmişe dair bilgilerin unutulması, bireyin sosyal yaşamını ve iş hayatını olumsuz yönde etkileyebilir. Örneğin, birey randevularını, toplantı tarihlerini aklında tutmakta zorlanabilir. Bu tür hafıza kayıpları, demansın başlangıcında sıkça karşılaşılan bir durumdur. Ancak, herkesin unutkanlık yaşaması, mutlaka demans anlamına gelmez. Fakat unutkanlığın günlük yaşamı etkilemeye başlaması, uzman görüşü almayı gerektirir.

2. İletişim Zorluğu

Demans, bireylerin iletişim kurma yeteneklerini de olumsuz yönde etkileyebilir. Konuşurken doğru kelimeleri bulmakta zorluk çekmek, cümleleri tamamlayamamak veya düşünceleri açıkça ifade edememek gibi durumlar, demansta sıkça görülen belirtilerdir. Bu sorunlar, bireyin sosyal ilişkilerini de zedeleyip, yalnızlık hissine yol açabilir. Bu bağlamda, iletişim becerilerindeki değişiklikler, demansın erken belirtilerinden biri olarak değerlendirilmektedir.

3. Günlük Aktivitelere İlginin Azalması

Demansın erken dönemlerinde bir diğer dikkat edilmesi gereken belirti, bireyin daha önce keyif aldığı aktivitelerden vazgeçmesidir. Önceden ilgi duyulan hobilerin bırakılması veya sosyal etkinliklere katılımın azalması, bireyin ruh hali açısından da sorunlar doğurabilir. Özellikle, günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirmekte zorlanma, bireyin yaşam kalitesini düşürmeye başlayabilir. Bu durumda aile bireylerinin, durumu değerlendirmesi büyük önem taşır.

4. Karar Verme güçlüğü

Demansın diğer bir belirtisi ise karar verme ve planlama yeteneğindeki azalmadır. Birey, günlük yaşamda basit seçimler yapmada zorlanabilir. Örneğin, alışverişte ne alacağına veya ne giyeceğine karar verememesi, demans belirtisi olabilir. Bu tür durumlar, bireyin bağımsız yaşama yeteneğini etkileyerek, destek ihtiyacını artırabilir. Erken dönemde bu tür belirtilerin fark edilmesi, müdahale şansını yükseltebilir.

5. Sıkça Kaybolma ve Yerini Bulamama

Demans hastaları, zaman zaman bulundukları yerleri unutup kaybolma riski taşımaktadır. Özellikle tanıdık mekanlarda bile zaman zaman kaybolma durumu yaşanabilir. Bireyin bu tür olayları yaşamaya başlaması, demansın ilerlemesi öncesinde dikkat edilmesi gereken önemli bir işarettir. Yakın çevresi, bu tür durumları gözlemleyerek gerektiğinde profesyonel destekte bulunabilir.

6. Değişen Ruh Halleri ve Kişilik Değişiklikleri

Demans, bireyin ruh halini de etkileyebilir. Günlük hayatta normalde yaşanan duygu durumları, aniden değişebilir. Örneğin, bir an mutlu olan bir birey, bir anda kaygı ve öfke nöbetleri yaşayabilir. Kişilik değişiklikleri, demansın ilerleyen aşamalarında daha belirgin hale gelebilir. Bu tür ruh halindeki ani değişimler, hem birey hem de çevresi için zorlu bir süreç oluşturabilir.

Sonuç olarak, demansın erken belirtilerinin farkında olmak, bireylerin ve yakınlarının bu durumu daha iyi yönetebilmesine yardımcı olmaktadır. Unutkanlık, iletişim zorluğu, günlük aktivitelerde azalma, karar verme güçlüğü, kaybolma riski ve değişen ruh halleri gibi sinyaller, göz ardı edilmemelidir. Erken teşhis, tedavi ve rehabilitasyon sürecini hızlandırarak, demansın olumsuz sonuçlarını en aza indirmek mümkündür. Eğer siz veya tanıdıklarınız bu belirtilerden bazılarını yaşıyorsanız, bir uzmandan yardım almak önemlidir. Unutmayın, erken müdahale hayat kurtarabilir.